شیر دروازه‌ای

شیر دروازه ای (Gate valve) گونه‌ای از شیر صنعتی است که در آن از یک دریچه دایره‌ای و یا مستطیلی برای باز و بسته کردن مسیر جریان سیال استفاده می‌شود و گاهی اوقات به آن SLIDE VALVE نیز گفته می شود.

حرکت خطی

در این شیر عضو مسدود کننده جریان بصورت عمود بر جریان حرکت می نماید.

ساختمان ساده آن ، دارای بدنه، یک صفحه گوه ای شکل و یا صفحه سوراخدار ، کلاهک (Bonnet)آب‌بندی ، دو حلقه آب بندی (seatring) ، ساقه (stem)و یوک (YOKE)می‌باشد. شیرهای دروازه ای دارای انواع WEDGE GATE VALVE –

THROUGH CONDUIT GATE VALVE – KNIFE GATE VALVE می باشد.

 ساختار کلی و عملکرد

شیر دروازه ای

این نوع شیر در دسته بندی شیرآلات قطع و وصل جریان (on- off) قرار داشته و در حالت نیم باز دچار آسیب خواهند شد.

عضو مسدود کننده جریان (گوه ای یا تخت)، که بوسیله ساقه شیر حرکت خطی عمود بر جریان خواهد داشت وظیفه باز و بسته کردن شیر را بر عهده دارد.

دو سیترینگ در بدنه قرار داه شده است که در اثر تماس آن باسطوح آب بندی عضو مسدود کننده جریان مسیر مسدود می گردد.

آببندی در این شیرها به صورت تماس فلز به فلز(METAL TO METAL / METAL SEATED) می باشد.

 تریم(Trim)

قطعاتی که در آببندی نقش مستقیم داشته باشند اصطلاحاً تریم نامیده می شوند.

متریالهایی که بطور استاندارد می توانند برای این قطعات در نظر گرفته شوند در جداول استاندارد API 600 آورده شده اند.

تریم در شیرهای دروازهای:

  • استم(stem)
  • نشیمنگاه (SEAT SURFACE).
  • قسمت آب بند دیسک (GATE SEATING SURFACE).
  • بک سیت بوشینگ (BACK SEAT BUSHING).
  • قسمتهای کوچک داخلی که به طور عادی با سیال در ارتباط هستند، مانند پین هایی که استم را به گیت متصل می کنند.

 استاندارد ها

استاندارد ساخت شیرهای گوه ای API600 – BS1414 – ASME B16.34

استاندارد تست API598

استاندارد طول شیر( FACE TO FACE) بر اساس ANSI B16.10

نشانه گذاری (MARKING) بر اساس MSS-SP-25 می باشد.

استاندارد ساخت شیرهایی که عضو مسدود کننده تخت دارندAPI 6D – API 600ا

استاندارد تست بر اساس API 6D ،

طول شیر( FACE TO FACE) و نشانه گذاری (MARKING) بر اساس API6D می باشد.

استاندارد ساخت شیرهای چاقوی MSS-SP-81 می باشد.

 انواع شیرهای دروازه ی

شیر دروازه ای گوه ای

این شیرها دارای طراحیهای متنوع از لحاظ ساختار می باشند.

شیر دروازه ای گوه ای (WEDGE GATE VALVE )

این نوع از شیرهای دروازه ای دیسک بصورت گوه با زاویه 3 تا 5 درجه بوده و سیترینگ ها نیز دارای همین زوایه هستند.

شیر دروازه ای گوه ای بیشتر در مسیر سیال های مایع (آب ، نفت در گازوئیل ، روغن و…) کاربرد دارد.

مشخصات فنی بر اساس استاندارد BS 1414 :

Bolted bonnet gate valves – Outside screw and yoke – Rising stem with flexible wedge

مزایا:

وزن و قیمت پائین در مقایسه با سایر شیرهای قطع و وصل جریان

نصب آسان

آب بندی مناسب

(تا زمانیکه شیر تحت نوسانات دمایی زیاد نباشد)

سهولت در تعمیر

معایب:

آسیب دیدن حلقه های آب بند(سیترینگ ها ) و محل آب بندی روی گوه در صورت نیمه بازبودن

ته نشین شدن رسوبات در فاصله بین دو سیترینگ و ممانعت از بسته شدن کامل شیر

غیر قابل پیگ رانی بودن

ارتفاع بیشتر در مقایسه با سایر شیرهای عمومی

شیرهای دروازه ای خط لوله (THROUGH CONDUIT GATE VALVE)

بیشترین کاربرد این شیرها در خطوط لوله انتقال است.

این شیرها FULL PORT بوده و قابلیت عبور توپک (پیگ رانی )را دارند.

در این شیرها توربولانس و افت فشار کمتر است.

در وسط عضو مسدود کننده جریان سوراخی وجود دارد که هنگامی که شیر درحالت کاملاً باز قرار دارد، در راستای پورت شیر قرار می گیرد.

آببندی این شیرها بر اساس تماس فلز با غیر فلز (SOFT SEATED) می باشد.

دیسک این شیرها که به آن SLAB نیز اطلاق می گردد، دارای دو سطح کاملاً صیقلی و موازی است در نتیجه سطح سیترینگ ها نیز موازی خواهند بود. ب

ه همین علت به این شیرها PARALLEL SEAT نیز گفته می شود.

بر روی سیترینگ های فولادی حلقه ای از جنس نرم (معمولاً PTFE یا R PTFE ) نصب می شود (SEAT INSERT ).

سیستم سیترینگ ها همانند شیرهای توپی توسط مجموعه ای از فنر ها به سمت عضو مسدود کننده جریان که بصورت صفحه ای تخت و سوراخدار است هدایت می شوند.

فشار سیال نیز به حرکت سیترینگ ها به سمت دیسک کمک می کند.

تریم در این شیرها عبارتند از:

سطح دیسک، سطح سیترینگ ، ساقه، بک سیت بوشینگ و گلند.

این شیرها اکثراً دارای سیستم تزریق گریس بوده و در صورت مشاهده نشتی می توان با تزریق گریسهای مخصوص آببند اضطراری (EMERGENCY SEAL) آنرا آب بندی نمود.

این گریس ها عمدتاً پایه سنتتیک (synthetic base) بوده و شرکت آتلانتیک کانادا و شرکت پلاس کو در زمینه مواد روانکاری و آب بندی این نوع شیرآلات فعال هستند.

شیرهای دروازه ای چاقویی (KNIFE GATE VALVE)

شیر دروازه ای چاقویی

ساختمان این نوع شیر تشابه زیادی با شیرهای گوه ای دارند با این تفاوت که بجای گوه ، دارای دیسک نازک با لبه تیز هستند و به همین واسطه بیشتر برای سیالات دارای ذرات جامد کاربرد دارند.

صنایع کاغذ سازی، دوغابهای صنعتی و نفت خام از این دسته هستند.

این شیرها FACE TO FACE بسیار کمی دارند و فضای کمی را اشغال می کنند.

دو سطح دیسک در این نوع شیر با یکدیگر موازی و در نتیجه سطوح سیترینگ ها نیز با یکدیگر موازی هستند، به همین علت جزو خانواده شیرهای PARALLEL SEAT قرار می گیرند.

جنس دیسکها در صورتیکه از فولادهای کربنی انتخاب شوند به روش ENP یا HCR پوشش می گردند.

شیرهای چاقویی در دو نوع دارای کلاهک و بدون کلاهک BONNETLESS ساخته می شوند.

در این شیرها نیز مانند شیرهای THROUGH CONDUIT سیتهای فلزی نسبت به بدنه دارای لقی خاصی هستند که این فضا توسط اورینگهای محیطی پر شده و آببند می گردد.

در نوع RESILLIENT SEAT داخل سیتها شیاری تعبیه شده که SEAT INSERT در داخل آنها پرس می شود که سطح آن بطور دائم با سطح دیسک در تماس است.

این شیرها تحمل فشارهای بالا را ندارند.

به همین علت بیشتر برای فشار 10 الی 20 بار مورد استفاده قرار میگیرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *