انتخاب منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته
1- راهنمایی انتخاب منابع انبساط:
1-1- از نظر فنی و اقتصادی
مناسبترین موقعیت اتصال لوله منابع انبساط در مدار
لوله خروجی از دیگ و قبل از اتصال به مکش پمپ میباشد .
1-2- در ساختمان های بلند مرتبه و به جهت کاهش حجم ،
بهتر است منبع انبساط باز در بالاترین طبقه ساختمان نصب گردد .
1-3- در مواقعی که با استفاده از هوای آتمسفریک ، ظرفیت منبع انبساط بزرگ میگردد.
میتوان با استفاده از گاز ازت و با افزایش فشار PA ، حجم منبع را کاهش داد .
استفاده از هوای فشرده توصیه نمی گردد .
در صورتیکه درجه حرارت سیستم بالاتر از 200 درجه فارنهایت
باشد و یا فشار سیستم بیش از حد متعارف باشد ، استفاده از گاز ازت الزامی میباشد .
1-4- در صورتیکه پمپ بعد از دیگ نصب شده باشد .
فشار کار دیگ حداقل یک آتمسفر بیش از فشار استاتیک بالاترین نقطه سیستم روی دیگ باشد .
1-5- در صورتیکه پمپ روی خط برگشت و قبل از دیگ نصب شده باشد .
لازم است هد پمپ به فشار کار دیگ اضافه شود .
1-6- در صورتیکه ظرفیت منبع انبساط محاسبه شده بیش از حد متعارف
بزرگ شود و امکان نصب منبع در بالاترین نقطه سیستم نباشد و و یا
امکان تزریق گاز ازت به منبع وجود نداشته باشد ، میتوان با بالا بردن فشار
کار طراحی (در صورت امکان و عدم لطمه به سایر تجهیزات) ، میتوان تا حدودی ظرفیت منبع را کاهش داد .
1-7- در صورت استفاده از هوای فشرده و به جهت جلوگیری از حل شده
سریع هوا در آب ، لازم است علاوه بر شیر و زانویی مخصوص منبع
انبساط بسته ، از تجهیزات جداکننده هوا از آب استفاده شود .
1-8- جهت محاسبه ظرفیت منبع انبساط بسته در سیستم های برودتی ،
با فرض سیستم حرارتی محاسبات منبع انجام و در نهایت 50% ظرفیت محاسبه شده منظور میگردد .
1-9- موقعیت نصب منبع انبساط باز بایستی حدود 10 فوت (3 متر) از بالاترین نقطه سیستم بالاتر باشد .
1-10- جنس منابع انبساط اعم از باز و بسته بایستی از فولاد گالوانیزه میباشد ،
ضخامت ورق مربوطه مطابق محاسبات و جداول خواهد بود.
2- محاسبه منبع انبساط باز:
2-1- محاسبه ظرفیت منبع انبساط باز از رابطه ذیل حاصل میگردد .
2-2- V=2EVs که در آن V حجم کل منبع انبساط باز بر حسب لیتر
E درصد انبساط آب سیستم در شرایط حداکثر درجه حرارت کار سیستم
VSحجم کل آب موجود در سیستم بر حسب لیتر میباشند.
3- محاسبه منبع انبساط بسته :
3-1- محاسبه ظرفیت منبع انبساط بسته از رابطه ذیل حاصل میگردد.
3-2- (V=(E*Vs)/(PA/PF-PA/Po
3-3- که در آن :
V : حجم کل منبع انبساط بسته بر حسب لیتر .
E : درصد انبساط آب سیستم در شرایط حداکثر درجه حرارت کار سیستم .
VS: حجم کل آب موجود در سیستم شامل لوله ها ، کویل ها ، تجهیزات تاسیساتی و غیره .
PA : فشار مطلق هوا در منبع انبساط قبل از پرکردن سیستم از آب برحسب فوت آب . (معمولا آتمسفریک)
PF : فشار مطلق هوا
در منبع انبساط بعد از پرکردن سیستم از آب و روشن نمودن
پمپ سیرکوله و قبل از راه اندازی سیستم حرارتی برحسب فوت آب .
PO : فشار مطلق هوا در منبع انبساط بعد از راه اندازی سیستم حرارتی
و رسیدن آب به حداکثر درجه حرارت کار سیستم برحسب فوت آب
3-4- روش اثبات فرمول فوق :
اگر سه حالت منبع انبساط بسته را در نظر بگیریم ،
حالت اول : وضعیت منبع انبساط بسته قبل از پر کردن سیستم از آب
در این حالت حجم و فشار هوا داخل منبع به ترتیب حجم V و فشار آن PA
حالت دوم : وضعیت منبع انبساط بسته بعد از پرکردن سیستم از آب و
روشن نمودن پمپ سیرکوله و قبل از راه اندازی سیستم حرارتی که در
این حالت حجم و فشار هوا داخل منبع به ترتیب حجم V1 و فشار آن PF .
حالت سوم : وضعیت منبع انبساط بسته بعد از راه اندازی سیستم حرارتی و
رسیدن آب به حداکثر درجه حرارت کار سیستم که در این حالت حجم و
فشار هوا داخل منبع به ترتیب حجم V2 و فشار آن PO .
مطابق قانون گازها : V*PA=V1*PF=V2*PO
3-5- از حل رابطه فوق برحسب V1 و V2 و قراردادن
در رابطه V1-V2=E*VSرابطه ردیف 3-2- حاصل میگردد
(V=(E*Vs)/(PA/PF-PA/Po
3-6- در محاسبات فوق بایستی ضمن دقت در محاسبه فشارهای منبع
در 3 حالت ،حجم آب موجود در سیستم نیز به دقت محاسبه گردد.
7_3_ بارعایت موارد موارد فوق حجم منبع انبساط بسته ،دقیق وقابل اطمینان خواهد بود.
نویسنده : مهندس مقیمی